Czym są dobra osobiste osoby fizycznej?
Dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego.
Wyliczenie dóbr osobistych nie jest zupełne, ale ma charakter przykładowy. Obok wymienionych dóbr mogą zatem istnieć i w rzeczy samej istnieją inne dobra osobiste.
Dobra osobiste są ściśle związane z człowiekiem. Są jego atrybutami, nie istnieją w oderwaniu od osoby, której przysługują. Powstają wraz z poczęciem człowieka, powstaniem osoby prawnej.
Dobra osobiste których istnienie jest trwale i powszechnie dostrzegalne w orzecznictwie polskich sądów można obecnie wymienić, jako następujące:
1) życie;
2) zdrowie, w tym zdrowie psychiczne;
3) nietykalność cielesna;
4) integralność seksualna – swoboda decyzji o uczestniczeniu lub nieuczestniczeniu w relacjach o charakterze seksualnym;
5) wolność, rozumiana zarówno jako swoboda poruszania się, jak i jako swoboda decyzji i poglądów – wolność od przymusu, gróźb czy innych form ingerencji w dokonywane przez człowieka wybory;
6) swoboda sumienia i wyznania – wolność od ingerencji w sferę przekonań czy światopoglądu, swoboda wyznawania bądź niewyznawania religii, uczestniczenia bądź nieuczestniczenia w praktykach religijnych, a także możliwość nieujawniania informacji o tym;
7) cześć, rozumiana jako stan osoby polegający na zdolności do obrony swojego świata wartości w sposób uzasadniający szacunek innych osób; przydatne jest rozróżnienie wewnętrznego aspektu czci (nazywanej w tym kontekście godnością osobistą), polegającego na przekonaniu człowieka o własnej wartości i oczekiwaniu poszanowania ze strony innych, oraz jej aspektu zewnętrznego (nazywanego dobrym imieniem), polegającego na szacunku i pozytywnej opinii otoczenia;
8) nazwisko i pseudonim (chronione zarówno przed nieuprawnionym użyciem przez inną osobę, jak i przed ujawnieniem wbrew zgodnej z prawem woli ich nosiciela);
9) wizerunek, czyli fizyczny obraz człowieka, dobro to można naruszyć nie tylko rozpowszechniając utrwalony wizerunek, ale także upodabniając się do innej osoby w celu wprowadzenia w błąd obserwatorów;
10) głos, którego naruszenia podobne są do naruszeń wizerunku;
11) stan cywilny rozumiany jako pozycja osoby w rodzinie;
12) przynależność do określonej płci;
13) prywatność, czyli sfera fizycznej przestrzeni, a także myśli i przeżyć człowieka oraz informacji o nim, do której dostęp można uzyskać tylko za jego zgodą;
14) wolność komunikowania się i tajemnica korespondencji, ujmowana zarówno z punktu widzenia jej nadawcy, jak i adresata;
15) nietykalność mieszkania, rozumianego w doktrynie dość szeroko, jako całość domostwa uprawnionego, a nawet jego pojazd;
16) twórczość – wolność, swobodę działalności twórczej oraz związek twórcy z jego dziełem, czyli wartość niemajątkową, jaką przedstawia dla twórcy fakt, że pewien wytwór intelektualny jest jego właśnie dziełem;
17) kult pamięci o zmarłej osobie bliskiej, czyli więź emocjonalna ze zmarłym, której przejawem jest oddawanie szacunku zwłokom i utrwalenie pamięci o zmarłym.
Każdy powinien pamiętać, że dobra osobiste są chronione prawem i każdy może domagać się zaprzestania ich naruszeń, a w konsekwencji wszcząć odpowiednie postępowanie przeciwko takiej osobie czy to na drodze cywilnej czy karnej. Odpowiednia kancelaria adwokacka jest w stanie właściwie ukierunkować taką sprawę. Zwłaszcza w dużych metropoliach takich spraw jest coraz więcej przed sądami, dlatego kancelarie w tych miastach specjalizują się w tego typu sprawach to m.in. kancelaria adwokacka rumia, która będzie w stanie pomóc każdej osobie, która potrzebuje dochodzić swoich praw w związku z naruszeniem jej dóbr osobistych.
Autor Kamil Kmieć.
*- Materiał partnera.