Olbrzymia stajenka w Borkach Wielkich ma już ponad 100 lat!
W kościele pw. Św. Franciszka z Asyżu w Borkach Wielkich po raz 109 wybudowana została monumentalna stajenka. Początkowo budowana była w nawie poprzecznej kościoła. W 1923 roku przeniesiona została do prezbiterium i tak pozostało do dziś. Obecnie zajmuje powierzchnię ponad 70 metrów kwadratowych prezbiterium. Jej wysokość sięga 14 metrów, z tego wysokość rusztowań do sześciu metrów.
Co roku zmienia się cały układ stajenki, używanych jest wiele naturalnych materiałów. Zmienia się też układ tła. Co roku powstaje też wiele nowych elementów. Część jest wykorzystywana ponownie, ale po przeróbkach, przemalowaniu i w zupełnie innym układzie. Nie zmienia się oczywiście rusztowanie, pod którym przez niemal dwa miesiące odbywa się komunikacja do ołtarza głównego i zakrystii.
W bieżącym roku scena Narodzenia umiejscowiona została w drewnianej szopie przykrytej słomianą strzechą. Szopa otoczona została dużą ilością drzewek w nawiązaniu do położenia i nazwy miejscowości: Borki Wielkie. Nazwa Borki pochodzi bowiem od wyrazu „borek” czyli „mały bór”. Miejscowość do dziś otoczona jest z każdej strony lasami. Dla porównania, w ubiegłym roku Święta Rodzina umieszczona została w zabudowaniach bliskowschodnich otoczonych palmami.
Budowa szopki trwała ponad tydzień. Najpierw zamontowany został stelaż (rama), na który naciągnięto niebo (do dyspozycji są trzy płótna). W bieżącym roku jest to płótno nocy z układem gwiazd półkuli północnej z 24 na 25 grudnia o wymiarach 6,5 m długości i 7,30 m szerokości. Następnie postawiono rusztowanie, a jego tarasowy układ sprawia, że będące na różnych wysokościach figury są widoczne z prawie każdego miejsca. Następnie systematycznie, dzień po dniu, zamontowane zostały różne elementy szopki.
Powierzchnię przykryto mchem leśnym i sianem, ściany boczne obito zielenią. Na koniec, wokół żłóbka, rozlokowano figury (ponad 20 postaci ludzkich i ponad 30 postaci zwierzęcych). Do dyspozycji jest też 6 krajobrazów o różnej tematyce namalowanych na płytach pilśniowych, jednak w roku bieżącym w miejsce wybranego krajobrazu przy pomocy mat wiklinowych i iglaków zbudowano imitację ściany leśnej.
W tej zatrzymanej w kadrze scenie między innymi pali się ognisko, jest studnia z wiadrem i kołowrotkiem, koszyki z kartoflami i jabłkami, wiewiórka zajada sobie orzeszka, gołąbki przysiadły na daszku ogrodzenia, dzięcioł obserwuje korę dużego pnia drzewa, nad którym w obłoczku anioł zwiastuje dobrą nowinę pasterzom, jeden z nich właśnie budzi się oślepiony blaskiem Niebieskiego Posłańca.
W pracach przy budowie rusztowań w bieżącym roku brało udział rekordowo aż 23 panów. Kolejne dni nie wymagają już tak dużej ilości osób. Warto podkreślić, że obok osób, które w budowę zaangażowane są od niemal pięćdziesięciu lat, są też osoby młode. Sama budowa jednak poprzedzona była pracami przygotowawczymi. Prace malarskie, modernizacja urządzeń elektrycznych, prace stolarskie zaczęły się już w listopadzie. Pomogli miejscowi rzemieślnicy. Nową szopę dla św. Rodziny w drewnie wykonali Sebastian i Szymon Ledwig. Nowe elementy szopki z płyt pilśniowych wykonała firma REBE Andrzeja Bensza. Oświetleniem od wielu lat zajmują się panowie Jacek Pownug i Jan Dymarek. Zadania plastyczne wykonała Elżbieta Kurpierz, która sprawami plastycznymi przy stajence zajmuje się niemal od ćwierćwiecza.
Po raz jedenasty stajenka rozbudowywana została także o nawę boczną (strona prawa). Do tego służy dodatkowe dwupoziomowe rusztowanie o powierzchni ponad 6 m². Dotychczasowe inscenizacje nawiązywały do bieżących wydarzeń z życia parafii lub Kościoła. Tegoroczna inscenizacja nawiązuje do jubileuszu 800 lat pielgrzymki pokoju św. Franciszka z Asyżu do Ziemi Świętej.
W 1219 roku św. Franciszek przybył w pielgrzymce do Ziemi Świętej jako świadek pokoju. Spotkał się wówczas z sułtanem Egiptu, od którego otrzymał specjalną zgodę umożliwiającą jemu i braciom podróżowanie po terytoriach będących pod władzą muzułmanów. Spotkanie to wpłynęło na sposób ewangelizowania, świadectwo życia i proklamacji Słowa. One inspirowały przez osiem wieków duszpasterstwo i wciąż wywierają wpływ na franciszkańską obecność na Bliskim Wschodzie poprzez działalność w Kustodii Ziemi Świętej. Franciszkańska misja Ziemi Świętej została założona przez samego św. Franciszka już podczas kapituły generalnej Zakonu w 1217 roku. W 1342 roku papież Klemens VI potwierdził Braci Mniejszych jako oficjalnych przedstawicieli kościoła katolickiego w miejscach świętych Palestyny. W celu utrzymania więzi z Kustodią Ziemi Świętej, w 42 krajach działają 84 Komisariaty Ziemi Świętej. Są one franciszkańskimi instytucjami mającymi na celu propagowanie informacji o Ziemi Świętej, jej dziedzictwie religijnym i historii, zabiegają o duchowe i materialne wsparcie, konieczne do utrzymania sanktuariów, organizują pielgrzymki. Komisariat Ziemi Świętej na terenie Polski rozpoczął działalność w 1902 roku i ma swoją siedzibę w Krakowie. Komisarzem Ziemi Świętej w Polsce jest O. Paschalis Kwoczała OFM z prowincji św. Jadwigi Śląskiej, do której należy klasztor w Borkach Wielkich. Wśród misjonarzy z powyższej prowincji obecnie w Ziemi Świętej pracują trzej ojcowie: O. Eleazar Wroński, O. Teofil Niewiński i O. Włodzimierz Mamala (poprzednio klasztor w Borkach Wielkich).
Wobec powyższego dekoracja boczna przedstawia postać św. Franciszka z Asyżu przy Ołtarzu Narodzenia w Grocie Narodzenia bazyliki betlejemskiej oraz spotkanie zakonników z muzułmaninem na tle panoramy Betlejem z Bazyliką Narodzenia. O powyższym jubileuszu traktuje także okolicznościowa wystawa fotograficzna.
Po stronie lewej tradycyjnie ustawiona została wysoka, 9-metrowa, choinka ozdobiona 1.800 lampek. Duże choinki tradycyjnie ustawione zostały także przed wejściem na plac kościelny i przed kościołem. Nad oświetleniem choinek od lat czuwa Krystian Kubosch.
Na dzieci czekają przed stajenką osiołek i wielbłąd.
Pierwsza prezentacja stajenki ma miejsce zawsze podczas pasterki. Po północy, w harmonii z poszczególnymi wersami kolędy „Cicha noc”, z mrocznego wnętrza świątyni wyłaniają się stopniowo rozświetlane fragmenty dekoracji.
Zainteresowanie stajenki było (potwierdzają to zapisy kronikarskie) i jest zawsze bardzo duże. Do jej obejrzenia często przybywają ludzie z odległych zakątków kraju i z zagranicy. Kilkukrotnie reportaże przygotowywała także TVP Opole. Obecna stajenka przedstawiona została w krótkim reportażu TVP 3 w dniu 26 grudnia.
Przez cały styczeń odbywają się nabożeństwa i koncerty kolęd, na które od połowy lat siedemdziesiątych przybywają księża biskupi.
Co roku w okresie od Pasterki Bożego Narodzenia do święta Matki Boskiej Gromnicznej ubogaca muzycznie msze święte niedzielne oraz świąteczne orkiestra dęta Borki Wielkie. W pierwszy dzień świąt pielęgnowany jest też piękny zwyczaj uroczystych nieszporów kolędowych z udziałem orkiestry. Orkiestra towarzyszy również nabożeństwu dla młodzieży z udziałem księdza biskupa oraz nabożeństwu w języku niemieckim. Od kilku lat po zakończonych mszach czy nabożeństwach orkiestra organizuje także krótkie koncerty pastorałek czy też standardów świątecznych.
Oświetloną stajenkę można podziwiać codziennie do 2 lutego 2020 roku.
Tekst i zdjęcia: Hubert Imiołczyk
