Gmina Dobrodzień szuka oszczędności. Analizujemy budżet z burmistrzem Dobrodzienia

Jak wygląda tegoroczny budżet Gminy Dobrodzień i dlaczego pojawił się w nim niepokojący deficyt? Jakich inwestycji mogą w tym roku spodziewać się mieszkańcy gminy? W jaki sposób gmina chce znaleźć dodatkowe oszczędności? Na wszystkie te pytania odpowiedzi udzielił Andrzej Jasiński, burmistrz Dobrodzienia.

Niepokojący deficyt

Tegoroczny budżet gminy Dobrodzień jest duży, bowiem zaplanowane wydatki oscylują wokół siedemdziesięciu milionów złotych. Zaplanowane dochody są jednak o pięć milionów niższe, co tworzy deficyt.

– Powstały deficyt nas niepokoi – wynika on z różnicy dochodów i wydatków bieżących, a nie z wydatków na inwestycje. Dlaczego ta sytuacja niepokoi? Deficyt w wydatkach majątkowych, czyli wydatkach na inwestycje, nie jest niczym złym i można go pokryć na przykład kredytem czy oszczędnościami z poprzedniego roku. Nie można natomiast mieć ujemnego wyniku bieżącego – pandemia spowodowała jednakże poluzowanie reguł finansowych i od 2022 roku deficyt operacyjny jest dopuszczalny. W tym roku ten deficyt wynosi w naszej gminie ponad trzy miliony złotych. To moim zdaniem sporo, mimo że na pierwszy rzut oka, przy skali naszego budżetu, ta liczba nie robi tak dużego wrażenia – mówi Andrzej Jasiński, burmistrz Dobrodzienia.

W jaki sposób można poprawić tę sytuację? Teoretycznie, pisząc wprost, powinno się zwiększyć dochody, a obniżyć wydatki.

– To sytuacja niepokojąca. Na dochody bieżące składają się z grubsza dochody z podatku PIT i CIT, podatku od nieruchomości oraz subwencje. Tak naprawdę, to nie mamy dużych możliwości zwiększenia dochodów, a pole do szukania oszczędności praktycznie się wyczerpało – ocenia burmistrz. – Jeśli chodzi o zwiększenie dochodów, mamy wpływ tylko na wysokość podatku od nieruchomości, ale nie można zwiększać go do niewyobrażalnego poziomu, bo mogłoby to spowodować ucieczkę przedsiębiorców i mieszkańców z terenu naszej gminy. Prawda jest taka, że niższe dochody bieżące wynikają z mniejszych wpływów z podatku PIT – o około trzy miliony złotych – co spowodowane jest zmianami podatkowymi związanymi z Polskim Ładem. Po prostu mniej pieniędzy spływa do samorządów.

Z kolei, wyczerpały się nasze możliwości wprowadzenia oszczędności. Wydatki bieżące to np. wydatki związane z funkcjonowaniem oświaty, urzędu, kultury i sportu, ale także bieżące remonty dróg czy odśnieżanie. Zdecydowaliśmy się na głębokie cięcia wydatków, a także na wyłączanie oświetlenia ulicznego w godzinach nocnych, co pozwoli nam zaoszczędzić około dwieście tysięcy złotych. Mimo tych działań trzymilionowy deficyt i tak pozostał. Musielibyśmy podjąć jakieś drastyczne decyzje, żeby zmniejszyć deficyt, np. zamknięcie basenu czy zmiana sieci szkół. To jednak bardzo trudne i dramatyczne decyzje. Liczę (jako urodzony optymista), że w końcu ktoś tam na górze pochyli się nad problemem finansowania samorządów i nigdy nie będziemy musieli podejmować tak trudnych decyzji – mówi włodarz gminy.

Inwestycje, które mają zmniejszyć koszty

Gmina planuje w tym roku wydać ponad 22 mln zł na inwestycje, ale trzeba przyznać, że te wydatki zaplanowane są w taki sposób, aby w przyszłości zmniejszyć koszty bieżące, które ponosi samorząd.

– Zdecydowaliśmy, że w tym roku postawimy nie na wielkie, efektowne inwestycje, którymi można się w oczywisty sposób pochwalić i dokonać hucznego otwarcia, ale na zadania, które w przyszłości pozwolą nam zmniejszyć wydatki bieżące – komentuje Andrzej Jasiński.

Najlepszym przykładem jest realizacja projektu Efektywny Energetycznie Dobrodzień. To działanie, na ponad 3,7 mln zł, które pozwoli zdecydowanie zmniejszyć koszty zużycia energii elektrycznej.

– Na ten cel otrzymaliśmy dofinansowanie z Rządowego Funduszu Polski Ład. To projekt złożony z dwóch zadań. Pierwszym z nich jest wymiana oświetlenia ulicznego oraz przy budynkach użyteczności publicznej na oświetlenie energooszczędne. Wymienione zostanie ponad 1300 opraw w całej gminie! Drugie zadanie dotyczy utworzenia rozproszonej farmy fotowoltaicznej. Na czternastu naszych budynkach lub na gruncie obok nich zostaną zainstalowane instalacje fotowoltaiczne o łącznej mocy ponad 400KWp. Cały ten projekt przyczyni się do zmniejszenia wydatków na energię elektryczną.

Aby w jeszcze większym stopniu zwiększyć oszczędności, wspólnie z gminą Zębowice zakładamy spółdzielnię energetyczną, która pozwoli dystrybuować wyprodukowaną energię w inne miejsca w ramach całej spółdzielni.

Termomodernizacja szkół

– Planujemy przeprowadzić termomodernizację trzech budynków szkół podstawowych w: Dobrodzieniu, Pludrach i Turzy. Chodzi o kompleksową termomodernizację z ociepleniem ścian, wymianą okien i drzwi oraz wymianą źródeł ciepła. Otrzymaliśmy na ten cel dofinansowanie z Funduszy Norweskich, na poziomie sześćdziesięciu dziewięciu procent w wysokości 4,7 mln zł. Na tę inwestycję sporządziliśmy kosztorys, który, po aktualizacji w połowie lutego, okazał się dużo wyższy niż poprzedni.

Przeprowadzimy przetarg i zobaczymy, za ile ewentualnie tę inwestycję uda się wykonać i czy dojdzie ona w takiej postaci do skutku. Nie możemy przeprowadzić termomodernizacji tylko jednej szkoły, bo program obejmuje wszystkie trzy, więc tego nie można podzielić. Przetarg powinniśmy rozstrzygnąć do końca marca, a inwestycję zrealizować w te wakacje, bo w szkołach nie da się przeprowadzać takich prac podczas trwania roku szkolnego. Zależy nam na tej inwestycji, ponieważ ona obniży koszty utrzymania tych szkół, szczególnie że mamy stare piece, które mogą w pewnym momencie odmówić posłuszeństwa.

Spore wydatki na modernizację dróg

– Takich wydatków na budowę dróg nie mieliśmy od wielu lat (tak naprawdę nigdy!), bo w sumie przeznaczymy na ten cel prawie trzynaście milionów złotych. Dzięki dofinansowaniu z Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg przebudowana zostanie ulica Jaśminowa w Dobrodzieniu na kwotę 1,54 mln zł, a dofinansowanie wynosi 60 procent. Ta inwestycja jest już realizowana i powinna zostać zakończona do końca czerwca, ale jest nadzieja, że stanie się to wcześniej. To nie jest długi odcinek, ale z całą infrastrukturą, czyli z przebudową deszczówki, chodników czy wodociągów.

Przeprowadzamy także drugi etap modernizacji ulicy Szkolnej w Bzinicy Nowej, który dotyczy około pół kilometra drogi. W tym przypadku inwestycja także finansowana jest z Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg, ale nie ma aż tak kompleksowej przebudowy. To dokończenie przebudowy rozpoczętej w pierwszym etapie dwa lata temu.

W tym roku planujemy również rozbudowę szeregu dróg gminnych i wewnętrznych, które służą jako drogi dojazdowe do poszczególnych posesji. Tę inwestycję realizujemy z dwóch projektów: drugiej edycji Rządowego Programu Inwestycji Strategicznych Polski Ład – na około siedem milionów złotych oraz z trzeciego naboru – na tereny popegeerowskie, z którego otrzymaliśmy kwotę trzech milionów złotych. W sumie więc otrzymaliśmy około dziesięciu milionów złotych na budowę dróg dojazdowych do różnych posesji. Chodzi o drogi w całej gminie, w niemal wszystkich sołectwach. Wytypowaliśmy dwadzieścia takich dróg, zobaczymy, ile z nich uda się zbudować. To w większości drogi szutrowe, a my chcemy je wyasfaltować. To krótkie odcinki, ale niezwykle potrzebne. Są przypadki, że ludzie całymi latami czekali na budowę drogi dojazdowej do domu.

Damian Pietruska

Budżet gminy Dobrodzień w 2023 roku:

• Dochody: 65,3 mln zł
• Wydatki: 70,4 mln zł
• Deficyt: 5,1 mln zł