Opolski ZUS weryfikował zwolnienia lekarskie. Wstrzymał wypłatę zasiłków na blisko 640 tysięcy złotych

Opolski ZUS w 2024 r. weryfikował co robiła część ubezpieczonych mieszkańców regionu na zwolnieniach lekarskich. Co ósmy pracownik nie korzystał ze zwolnienia chorobowego we właściwy sposób. ZUS wstrzymał wypłatę zasiłków na blisko 640 tysięcy złotych.

eZLA to nie urlop

Zwolnienie chorobowe to inaczej orzeczenie o czasowej niezdolności do pracy. Dlatego za czas nieobecności w pracy pracodawca wypłaca wynagrodzenie chorobowe, a ZUS po wykorzystaniu limitu dni z wynagrodzeniem chorobowym przelewa na konto ubezpieczonego zasiłek chorobowy. To świadczenie może otrzymać osoba zgłoszona do ubezpieczeń społecznych, za którą wpływa do ZUS-u składka na ubezpieczenie chorobowe (obowiązkowo lub dobrowolnie).

Czy czas na zwolnieniu lekarskim to okres, w którym ubezpieczony może robić dosłownie wszystko?

– Skoro czas „chorobowego” to niezdolność do pracy, to należy stosować się do zaleceń lekarza. Zwykle celem zwolnienia chorobowego jest odzyskanie pełnej zdolności do pracy oraz regeneracja organizmu przez odpoczynek i rehabilitację. Kiedy nie pracujemy, to nie zarabiamy i dlatego między innymi ZUS wypłaca za taki czas rekompensatę w postaci zasiłku chorobowego – informuje Sebastiana Szczurek, regionalny rzecznik prasowy ZUS województwa opolskiego.

Pracodawcy i ZUS jako płatnicy wynagrodzenia oraz zasiłku chorobowego mają prawo sprawdzić czy osoba korzystająca z e-zwolnienia robi to w sposób zalecany przez lekarza. Jeśli podczas „chorobowego” pracuje lub wykorzystuje zwolnienie niezgodnie z jego celem, to traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres zwolnienia objętego kontrolą.

Opuszczanie miejsca pobytu lub wykonywanie drobnych czynności domowych jest możliwe jeśli nie koliduje to z procesem rekonwalescencji i wskazaniami lekarza. Jednak niezależnie od zaleceń lekarza ubezpieczony na zwolnieniu chorobowym powinien wykonywać tylko podstawowe czynności życiowe bądź te związane ze stanem zdrowia. Do tych ostatnich można zaliczyć wizytę u lekarza, wyjście do apteki bądź zakupy artykułów spożywczych itp.

Kontrola ZUS-u i szefa

– W 2024 roku uprawnieni do tego pracownicy opolskiego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych sprawdzili jak ze zwolnień lekarskich korzystało 3109 osób. W rezultacie 380 osobom ZUS wstrzymał wypłatę zasiłków chorobowych, opiekuńczych i świadczeń rehabilitacyjnych albo zakwestionował zasadność już wypłaconych świadczeń, na łączną kwotę niemal 640 tysięcy złotych – wyjaśnia Sebastian Szczurek, rzecznik prasowy w opolskim oddziale ZUS-u.

Miniony rok był z perspektywy opolskiego ZUS-u najbardziej efektywnym od 2020 r. pod względem przeprowadzonych kontroli i „oszczędności” na świadczeniach, które nie powinny trafić do osób, które korzystały zwolnień lekarskich w nieprawidłowy sposób.

W latach poprzednich inspektorzy ZUS-u rzadziej sprawdzali ubezpieczonych. Dane na ten temat pokazuje tabela:

ZUS podkreśla jednocześnie, że większość ubezpieczonych poważnie traktuje zalecenia lekarzy i rozumie znaczenie zwolnienia lekarskiego.

Gdzie można sprawdzić

Kontrolę prawidłowości wykorzystania e-zwolnienia może zrealizować pracodawca, który zgłasza do ubezpieczeń społecznych powyżej 20 pracowników. W takim przypadku to przedsiębiorca nalicza i wypłaca swoim pracownikom zasiłek chorobowy (wypłacone kwoty są przez pracodawcę rozliczane z ZUS-em przez pomniejszenie wpłacanych składek).

Możliwość sprawdzenia pracownika przez pracodawcę wynikają wprost z przepisów ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Natomiast pracodawca deklarujący ubezpieczenie poniżej 20 osób, może wystąpić o kontrolę zwolnień lekarskich do ZUS-u, który wypłaca zasiłki chorobowe.

Kontrolę prawidłowości wykorzystywania zwolnienia lekarskiego od pracy pracodawca może przeprowadzać w miejscu pracy lub w miejscu prowadzenia działalności pozarolniczej (w przypadku, gdy pracodawca posiada informacje, że pracownik jest również zatrudniony u innego pracodawcy, wykonuje pracę na podstawie umowy zlecenia na rzecz innego podmiotu albo równocześnie prowadzi działalność pozarolniczą), w miejscu zamieszkania, w miejscu czasowego pobytu (adres podany w zaświadczeniu lekarskim) bądź w innym miejscu, jeśli z posiadanych informacji wynika, że jest to celowe.

Kontrole prawidłowości wykorzystania zwolnienia lekarskiego mogą dotyczyć zwłaszcza osób, które często przedstawiają e-zwolnienia, od różnych lekarzy i na wiele schorzeń. Ponadto ubezpieczeni, którym w przeszłości udowodniono niewłaściwe korzystanie
z orzeczenia lekarskiego.

Suma pobierania wynagrodzenia chorobowego i zasiłku chorobowego może wynosić do 182 dni. Po tym czasie okres zasiłkowy zostaje wyczerpany i jeśli osoba ubezpieczona nadal choruje, to może starać się o świadczenie rehabilitacyjne.

*- Informacja: ZUS.