Największy budżet w historii Dobrodzienia. Finansowe niuanse i tegoroczne inwestycje

Z Andrzejem Jasińskim, burmistrzem Dobrodzienia porozmawialiśmy o tegorocznych planach budżetowych i inwestycyjnych. Na co zostaną przeznaczone rekordowe wydatki? Co jest największą bolączką tego budżetu i skąd bierze się niepokojący deficyt? Jak Dobrodzień zmieni się po 2024 roku? 

Finanse gminy

Budżet gminy Dobrodzień na 2024 r.:

– Dochody ogółem: 71,8 mln zł

• dochody bieżące: 47,5 mln zł
• dochody majątkowe: 24,3 mln zł

 – Wydatki ogółem: 76,1 mln zł

• wydatki bieżące: 49,1 mln zł
• wydatki majątkowe: 27 mln zł

– Deficyt: 4,3 mln zł

To największy budżet w historii Dobrodzienia, także pod względem inwestycyjnym.

– To historycznie największy budżet, wzrasta on co roku. Trzeba mieć jednak świadomość, że w tym budżecie wzrastają głównie wydatki majątkowe, czyli na inwestycje, a w tym roku zamierzamy przeznaczyć rekordowe 27 mln zł na ten cel – tłumaczy Andrzej Jasiński. – To się odbywa przy bardzo dużych dotacjach, bo mamy ich planowanych ponad 23 mln zł. Te inwestycje nie obciążają więc naszego budżetu, bo dotacje wynoszą prawie 90 procent. Pod względem inwestycji, ten rok wygląda imponująco – w poprzednich latach wydatki na inwestycje wynosiły około 11 mln zł, a dotacje około 8 mln zł. To przeskok niemal stuprocentowy!

Niepokojący jest jednak powstały deficyt, czego nie ukrywa włodarz miasta.

– Problemem jest wysokość dochodów bieżących, które są odrobinę wyższe niż w roku poprzednim, ale nie wzrastają one tak szybko jak wzrasta inflacja. Poza tym, dochody bieżące są niższe niż wydatki bieżące, więc powstaje deficyt. Na dochody bieżące wpływa głównie podatek PIT, subwencje czy podatek od nieruchomości. Jako gmina mamy wpływ na tylko jeden z tych elementów – podatek od nieruchomości, który stanowi około 1/6 wszystkich dochodów. Ten podatek podwyższyliśmy w tym roku o 15%, żeby choć odrobinę zmniejszyć deficyt w wydatkach bieżących.

Aby poprawić sytuację, potrzebna jest zmiana systemowych rozwiązań.

– Dochody z podatku PIT w naszej gminie, na skutek zmian podatkowych dokonanych przez rząd, planowane są w tym roku na poziomie z 2021 roku. Dla samorządów to bardzo zła sytuacja – biorąc pod uwagę inflację i wzrost kosztów, podatek PIT, tak naprawdę, powinien być o 30%-40% wyższy niż w 2021 roku. Ludzie niby zarabiają coraz więcej, bo wzrasta pensja minimalna, ale po pierwsze jest wyższa kwota wolna od podatku, a po drugie, więcej zabiera państwo. Jako samorządy jesteśmy więc w trudnej sytuacji. W 2024 roku planujemy deficyt operacyjny, czyli mniejsze dochody niż wydatki bieżące, na poziomie około 1,6 mln zł. Na dochody nie mamy dużego wpływu, jeśli chodzi o wydatki, to możemy je zmniejszać, ale one i tak już są mocno przycięte. Możemy próbować na przykład oszczędzać na utrzymaniu zieleni i sprzątaniu miasta, ale co zrozumiałe, spotka się to z niezadowoleniem mieszkańców.

Jeśli nie będzie zmian dochodów samorządów na poziomie rządowym, samorządy będą w bardzo trudnym położeniu. Bez tych zmian, czekają nas jakieś drastyczne cięcia, ale nawet nie chcę o tym myśleć. Być może w trakcie roku pojawi się jakiś rządowy zastrzyk gotówki, ale tego nie wiemy, a taka niepewność znacznie utrudnia zarządzanie.

Inwestycje

Drogi i chodniki

W poprzednim roku i obecnym, gmina Dobrodzień postawiła na modernizację dróg dojazdowych.

– Kończymy modernizację dróg dojazdowych do posesji. W poprzednim roku wykonaliśmy jedną część tego zadania, a w tym kończymy dwie pozostałe części. To drogi gminne i wewnętrzne – dojazdowe do posesji. Dla mieszkańców, którzy przy nich mieszkają, najważniejsze drogi. Na ten cel przeznaczymy w tegorocznym budżecie około 3,6 mln zł. Mówimy w tym przypadku o miejscowościach: Dobrodzień, Gosławice, Klekotna, Kocury, Makowczyce, Myślina, Warłów i Zwóz.

Przebudowana ma zostać także ul. Opolska w Dobrodzieniu i Dębowa w Gosławicach.

– Na przebudowę obu dróg złożyliśmy wniosek do Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg. W przypadku ulicy Opolskiej mówimy o krótkim odcinku, bo około 300 m. Suma wydatków jest imponująca, bo 2,7 mln zł! Koszt jest tak duży, ponieważ wiąże się to z przebudową całej infrastruktury oraz przebudową obiektu mostowego. Ulica Dębowa w Gosławicach zamieniona zostanie z drogi szutrowej na asfaltową. W tym przypadku mówimy o mniejszej sumie – około pół miliona złotych.

Mieszkańcy długo oczekiwali na nowy chodnik z centrum miasta do Biedronki.

– Planujemy przebudowę chodnika oraz budowę doświetlonego przejścia dla pieszych na ul. Oleskiej w Dobrodzieniu. Będzie więc nowy chodnik do Biedronki, co obiecywałem w mieszkańcom! Po latach starań otrzymaliśmy dofinansowanie z Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg. Przebudowa odbędzie się po obu stronach drogi od ul. Edyty Stein do przejścia przy zakładzie energetycznym. Pod koniec marca lub z początkiem kwietnia planujemy wspólny spacer z mieszkańcami nowym chodnikiem!

Nowy chodnik oraz bezpieczniejsze przejścia dla pieszych pojawią się także w newralgicznym miejscu Dobrodzienia.

– Planowana jest także przebudowa chodnika oraz przejścia dla pieszych przy ulicy Piastowskiej na wysokości przedszkola i szkoły. Ma się tam pojawić m.in. sygnalizacja świetlna. Trzeba będzie nacisnąć przycisk, aby zmienić sygnalizację i bezpiecznie przejść na drugą stronę. To moim zdaniem najbezpieczniejsze rozwiązanie! Ta inwestycja zostanie zakończona na przełomie kwietnia i maja, więc już w nowym roku szkolnego, w tak wrażliwym miejscu, będzie bezpieczniej.

Nie jest wykluczone, że podejmiemy się także innych inwestycji drogowych, ale to zależy od możliwości pozyskiwania środków w trakcie roku.

Efektywny energetycznie Dobrodzień

Gmina szuka oszczędności, a te w przyszłości ma zapewnić powyższy projekt.

– Ta inwestycja opiera się na dwóch zadaniach. Pierwsze polega na wymianie oświetlenia ulicznego na inteligentne oświetlenie ledowe w całej gminie. Wymienimy ponad 1300 oprawek! Drugie zadanie to budowa mikroinstalacji fotowoltaicznych na gminnych budynkach, takich jak świetlice, remizy czy dom kultury. W sumie mówimy o czternastu takich punktach. Całość inwestycji ma kosztować ponad 3,8 mln zł.

Rozbudowa remizy OSP Dobrodzień

Historyczną inwestycją będzie gruntowna przebudowa zabytkowej remizy OSP Dobrodzień.

– W tym roku przeznaczymy 5,6 mln zł na gruntowną przebudowę remizy OSP w Dobrodzieniu. Na ten cel udało nam się pozyskać 95% dotacji. To bardzo ważna inwestycja, bo system bezpieczeństwa Gminy Dobrodzień opiera się na strażakach ochotnikach. Niektóre części naszej gminy są położone w sporej odległości od komendy powiatowej i to właśnie jednostki OSP pierwsze docierają do tych miejsc. Jednostka z Dobrodzienia, położona w centralnym miejscu gminy, wywoływana jest najczęściej, mając około stu wyjazdów rocznie. Strażakom należy się ta inwestycja – w tej chwili remiza nie spełnia żadnych norm. Z problemami mieści się tam średniej wielkości samochód!

Remiza ma być przede wszystkim dużo bardziej funkcjonalna.

– To budynek zabytkowy, więc musimy go przerobić, nie da się go zbudować od nowa. Mamy zgodę konserwatora na podniesienie budynku i przedłużenie lewej strony do tyłu, gdzie będą garażować samochody. Bramy zostaną powiększone, ale z zachowaniem swojego stylu, pozostaną ozdobne lampy, które wiszą tam od niemal stu lat. Budynek zostanie podniesiony o 70 cm, więc także cała konstrukcja dachu zostanie zmieniona. Zmiany będą też oczywiście w wewnątrz budynku. Po lewej stronie powstaną cztery główne garaże, a po prawej będzie się mieścić zaplecze sanitarne i techniczne. Wymienione zostanie także ogrzewanie budynku, które będzie niezależne od przyległego budynku mieszkalnego. Zainstalowane zostaną pompy ciepła. Na piętrze powstanie niewielka sala konferencyjno-szkoleniowa.

Sam remont rodzi spore problemy logistyczne.

– Tak, to termin realizacji. W lipcu powinniśmy przeprowadzić przetarg, a jesienią zakładamy rozpoczęcie prac, które mają potrwać około roku. Poszukujemy lokalizacji, gdzie będziemy mogli przenieść jednostkę na czas przebudowy, bo przecież strażacy muszą jakoś funkcjonować!

Nowa klatka schodowa wraz z windą w “Ośrodku Zdrowia”

Budynek znany w Dobrodzieniu jako “Ośrodek Zdrowia”, po remoncie, ma spełniać więcej funkcji.

– Kolejną realizacją moich obietnic wyborczych z 2018 roku będzie budowa nowej klatki schodowej wraz z windą w budynku komunalnym przy ul. Moniuszki w Dobrodzieniu. Długo walczyliśmy o dofinansowanie tej inwestycji. To budynek komunalny, gdzie mieści się przychodnia lekarska. Pierwsze piętro jest niezagospodarowane. Schody do tego budynku są strome, trudne do pokonania dla osób starszych. Osoby niepełnosprawne w ogóle nie mają szans się do niego dostać. Na początku mojej kadencji była koncepcja budowy podjazdu do przychodni. Rampa miała mieć nawet 40 m długości! Porzuciliśmy tę koncepcję ze względu na długość rampy oraz fakt, że to rozwiązanie pozwalałoby dostać się tylko na parter budynku. Już trzy lata temu zastanawialiśmy, gdzie moglibyśmy wprowadzić windę, ale nie było dobrych rozwiązań. W końcu postanowiliśmy, że burzymy obecną klatkę i budujemy całkowicie nową. Został wykonany projekt budowlany klatki schodowej, w której będą schody prowadzące aż na drugie piętro.

Dlaczego na drugie piętro?

– Pierwsze piętro zamierzamy zagospodarować na potrzeby Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej, a docelowo planujemy utworzyć tam Centrum Usług Społecznych. Złożyliśmy już akces o środki unijne na doposażenie i funkcjonowanie Centrum. Czekamy na rozstrzygnięcia w tej sprawie.

Na drugim piętrze budynku zamierzamy utworzyć dwa mieszkania interwencyjne. W tej chwili nie mamy takich mieszkań, a jako gmina, w sytuacjach kryzysowych powinniśmy mieszkańcom móc takie lokale zapewnić.

Na chwilę obecną mamy zabezpieczone pieniądze na klatkę schodową i windę oraz na remont piętra w tym budynku. Na klatkę schodową chcemy przeznaczyć 1,1 mln zł, tyle samo na utworzenie nowej siedziby Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej.

Remonty zabytków

Ratusz, muzeum i park miejski – wszystkie te miejsca czeka rewitalizacja. Zacznijmy od ratusza.

– Pozyskaliśmy także środki na remont zabytków. Zaplanowaliśmy renowację budynku Ratusza w Dobrodzieniu. Tak się składa, że obchodzimy w tym roku jubileusz 650-lecia nadania Dobrodzieniowi praw miejskich. Jest to więc idealny czas na remont miejsca, które mocno kojarzy się z naszym miastem. Impulsem do remontu ratusza była drewniana wieża. Zbadaliśmy ją za pomocą drona i okazało się, że niektóre deski są już mocno spróchniałe. Być może trzeba będzie ją nawet w całości wymienić. W jednym ze skrzydeł ratusza trzeba wymienić posadzkę i wyremontować toaletę. Chcielibyśmy ocieplić tył i bok urzędu oraz odmalować frontową elewację. Zbudowany ma zostać także podjazd od strony rynku i jeżeli starczy pieniędzy, to winda pomiędzy parterem i piętrem. Chcemy także wyremontować dwa pomieszczenia w urzędzie. Na ten cel mamy zaplanowane niecałe 800 tys. zł. Tworzy się projekt i prowadzimy konsultacje z konserwatorem zabytków. W tym wypadku, lipiec jest ostatecznym miesiącem ogłoszenia przetargu.

Remont muzeum jest obecnie koniecznością.

– Około 350 tys. zł mamy przeznaczone na rewitalizację naszego muzeum. Konieczny jest tam remont dachu, który przecieka. Planujemy także wymianę instalacji elektrycznej oraz montaż klimatyzatorów, aby także w okresie jesienno-zimowo-wiosennym muzeum mogło być odwiedzane. W tej chwili nie ma tam żadnego ogrzewania, a to nie służy dobrze budynkowi oraz wszelkim eksponatom tam przechowywanym.

Park miejski także ma się doczekać inwestycji.

– Planujemy także przeznaczyć nieco ponad 300 tys. zł na rewitalizację parku miejskiego. Tutaj zakres jest ograniczony do oświetlenia parku oraz instalacji monitoringu.

Budowa studni głębinowej w Dobrodzieniu

Z uwagi na pogarszająca się jakość wody, konieczna staje się inwestycja w infrastrukturę wodociągową.

– Mamy coraz gorsze wyniki jakości wody z naszych ujęć, więc przyspieszyło to decyzję o budowie studni głębinowej, która ma być naszym głównym źródłem zasilania. Ona powstanie w okolicy ujęcia przy ul. Rzędowickiej. Na razie prowadzone są badania geologiczne. Woda powinna się pojawić na głębokości około 150 metrów, ale może zdarzyć się, że będziemy musieli kopać głębiej. Są mapy, które mówią, że na nasze tereny sięga zbiornik Lubliniec-Myszków oraz zbiornik Opole-Zawadzkie, który także w naszej gminie ma swoje granice. Na ten cel oraz kilka pomniejszych odcinków sieci wodociągowej chcemy przeznaczyć około 1,4 mln zł, które pozyskaliśmy z programu inwestycji strategicznych Polski Ład.

Budowa nowego boiska w Pludrach

Ponad 3 mln zł gmina ma przeznaczyć na budowę boiska przy Publicznej Szkole Podstawowej w Pludrach. Na ten cel uzyskano ponad 2,2 mln zł dofinansowania z programu Olimpia 2023 Ministerstwa Sportu i Turystyki.

-Pomysł ministerstwa był taki, że budujemy boisko i przykrywamy je brezentem. Tylko w tym przypadku koszty użytkowania byłyby zapewne wysokie, bowiem zimą byłoby zimno i trzeba byłoby mocno ogrzewać tę konstrukcję, a latem upalnie, więc znów musiałaby działać klimatyzacja. Długo biliśmy się z myślami, ale w końcu udało nam się znaleźć odpowiedni projekt.

Chcemy postawić budynek w technologii pasywnej, budowany z modułów, trochę w stylu skandynawskim. Ta technologia nieco przekracza nasze pierwotne założenia finansowe, ale biorąc pod uwagę, że owa konstrukcja ma spełniać wszelkie normy tak termiczne, jak i akustyczne, to większy wydatek i tak będzie się opłacał. Projektowana hala będzie miała łącznik ze szkołą, ale będzie też osobne wejście z zewnątrz, tak aby móc korzystać z hali “po godzinach”. Wykonujemy projekt i kiedy tylko będziemy mieli podpisany aneks z ministerstwem, ruszamy z przetargiem. W tej pasywnej technologii budowa trwa około 6 miesięcy.

To nie koniec

Ponad 300 tys. zł ma zostać wydane na termomodernizację budynków komunalnych w rynku, a ponad 350 tys. zł ma kosztować uzbrojenie Dobrodzieńskiej Strefy Inwestycyjnej.

– To kwota zapisana w budżecie na ten rok, na przygotowanie projektów i prace przygotowawcze. Na obie inwestycje pozyskaliśmy dużo większe pieniądze – odpowiednio 2 mln 300 tyś na pierwszą i ponad 10 mln na drugą.

W trakcie roku będziemy się starać o kolejne pieniądze. Ruszają nabory z funduszy unijnych – mamy sporo pomysłów, ale ich realizacja będzie zależeć od pozyskanych środków. Chcemy zrewitalizować zaniedbaną część parku miejskiego, teren przy Placu Solnym, basenie i Parku Jordanowskim.

Wyklarowała się także koncepcja budowy centrum przesiadkowego przy Placu Solnym z wykorzystaniem budynku szaletu miejskiego. To jednak przyszłość. W tej chwili pracujemy nad dokumentacją.

Damian Pietruska