Wielkie widowisko jubileuszu 120-lecia oleskiej Jedynki na Spotkaniu Muzealnym

Kto był, to potwierdzi, kto nie był, niech żałuje. Wszystko było wspaniałe, obfite i bogate. Tłumy widzów, kilkadziesiąt występujących artystów, potężna sekcja muzyczna uczniów PSP nr 1 w Oleśnie.

W czwartek 26 października w MDK w Oleśnie odbyło się wspaniałe widowisko przygotowane przez nauczycieli i uczniów PSP nr 1 im. T. Kościuszki w Oleśnie w ramach XLVII Czwartkowego Spotkania Muzealnego: „Z przeszłości rodzi się teraźniejszość i przyszłość”, które było kolejną odsłoną jubileuszu 120-lecia oleskiej Jedynki.

Szkoła o 120-letniej tradycji zmieniała nazwę, język nauczania i przynależność państwową, ale zawsze uczyła systematyczności, zaangażowania, rzetelności, dając radość z intelektualnego wysiłku oraz z odkrywania uzdolnień i talentów. Jej siedziba tętniła gwarem wielu pokoleń, które tam rozpoczynały przygodę z edukacją.

Jednym z następstw postępu cywilizacyjnego Olesna na przełomie XIX i XX w. było rozwijające się szkolnictwo, w które wpisuje się powstanie nowej szkoły katolickiej w budynku obecnej PSP nr 1 w Oleśnie. Zbudowano ją w latach 1903-1904 przy ówczesnej Banhofstrasse – Dworcowej/Pieloka, w sąsiedztwie niewielkiego, drewnianego kościółka Ciała Chrystusowego, na miejscu którego wznosi się obecna monumentalna świątynia parafialna.

Bardzo zasłużony dla miasta burmistrz Eugen Kasperowski wyraził zgodę na użycie do jej budowy średniowiecznych cegieł z rozebranego muru miejskiego. Tak postawiono Katolicką Szkołę Powszechną – Katholische Volksschule, która nieprzerwanie funkcjonowała w dobie schyłku Cesarstwa Niemieckiego, rozwijała swoją działalność w okresie Republiki Weimarskiej w latach 1919-1933, zaś ostatni jej okres przypadł na czasy narodowego socjalizmu III Rzeszy Niemieckiej.

Szkoła zastępcza tej nowo wybudowanej szkoły katolickiej znajdowała się w budynku przy ówczesnej Schulstrasse/J. Lompy. Usytuowana obok poczty była potocznie nazywana „Szkołą pocztową” . Uczyły się w niej klasy niemieszczące się w budynku na ul. Dworcowej. Katolicka Szkoła Powszechna była liczna, pod koniec lat 30. XX w. uczęszczało do niej ponad 1000 uczniów w 20 klasach nauczanych przez 16 nauczycieli. Grono pedagogiczne tej szkoły stanowiło swoiste środowisko intelektualne miasta, aktywnie uczestniczące w badaniach nad kulturą, historią, geografią i przyrodą swojej małej ojczyzny, o czym dobitnie świadczą publikacje na łamach oleskich przedwojennych periodyków.

W 1939 r. do szkoły tej włączono inną szkołę wyznaniową- szkołę ewangelicką. Połączone szkoły nosiły nazwę Niemiecka Szkoła Narodowa. Koniec niemieckiego systemu oświatowego na ziemi oleskiej nastąpił w pamiętnym dla jego mieszkańców styczniu 1945 r., po wkroczeniu Armii Czerwonej. Wiosną tego roku organizacją szkolnictwa w powiecie oleskim zajęła się tworząca swoje zręby administracja polska. Budynek szkolny, w którym kwaterowało wojsko sowieckie, był zdewastowany, z wybitymi oknami, powyrywanymi drzwiami, połamanymi meblami i pomocami szkolnymi, częściowo spaloną podłogą. Toteż głównym zadaniem władz miejskich i szkolnych było w miarę możliwości odbudowanie jej ze zniszczeń wojennych. Nagminnie brakowało opału i pomocy dydaktycznych oraz mebli.

W latach 40. XX w. priorytetowym zadaniem szkolnictwa była walka z analfabetyzmem i dożywanie dzieci. 30 kwietnia 1945 r. pierwszy kierownik Publicznej Szkoły Powszechnej Edward Gawroński z 2 nauczycielkami otworzył nowy rok szkolny dla 265 uczniów. Powołano spółdzielnię uczniowską „Zorza”, żeńską i męską drużynę harcerską, otwarto stołówkę. Od 1946 r. szkoła nosiła nazwę Publicznej Szkoły Powszechnej nr 1. W 1950 r. w budynku Publicznej Szkoły Podstawowej nr 1 tymczasowo funkcjonowała Państwowa Ogólnokształcąca Szkoła Podstawowa dla Pracujących.

W latach 50. XX w., w tzw. czasach stalinowskich, upolityczniono programy nauczania i wychowania, m.in. usunięto religię. W Jedynce rozpoczęła działalność Szkolna Kasa Oszczędności, koło PCK, kółko traktorzystów, kółko recytatorskie i dramatyczne, zespół taneczny, orkiestra (sekcja mandolinowa, akordeonowa i skrzypiec) oraz chór.

W latach 60. XX w. nowa reforma szkolna wprowadziła ośmioklasową szkołę podstawową. Do szkoły uczęszczało niemal 500 uczniów w 14 oddziałach, nauka odbywała się na dwie zmiany z powodu braków lokalowych. Problem rozwiązało powstanie szkoły tysiąclecia – SP nr 3 otwartej 1.09.1961 r. W 1962 r. Jedynka oddała do użytku szkolną stołówkę, w 1964 r. rozpoczął działalność samorząd uczniowski, w następnym roku szkoła została rozbudowana o dodatkowe skrzydło dydaktyczne i salę gimnastyczną- otwartą w 1969 r.

Znamienite jest to, że po II wojnie światowej ta właśnie szkoła otrzymała imię Tadeusza Kościuszki, który z naszym miastem związany był poprzez osobę Felixa Rendschmidta. Prawdopodobnie był on jedynym oleśnianinem, który osobiście poznał przywódcę zrywu narodowowyzwoleńczego z 1794 r. Rendschmidt pisał apologetyczne czytanki o Kościuszce w swoich bilingwalnych podręcznikach, których reprinty znajdują się w zbiorach miejscowego muzeum. 9 maja 1969 r. na oleskim amfiteatrze miała miejsce uroczystość nadania szkole imienia T. Kościuszki oraz sztandaru.

W latach 70. XX w. reforma szkolna zamierzała wprowadzić „dziesięciolatkę”, jednak po kilku latach odstąpiono od planowanych zmian. Wprowadzono jednak eksperyment pedagogiczny, nowy system wychowania tzw. system Muszyńskiego, w PSP nr 1 utworzono klasy o profilu sportowym, otwarto gabinet stomatologiczny. W 1976 r. Jedynka została Zbiorczą Szkołą Gminną. W roku szkolnym 1980/1981 szkoła poszerzyła swoją bazę lokalową o dawną siedzibę muzeum przy ul. Pieloka 18, w którym uczyły się klasy I-III. Pod koniec lat 80. XX w. przemiany ustrojowe w kraju spowodowały zmiany w sferze zarządzania oświatą.

W kolejnej dekadzie idzie nowe, nastąpiła transformacja ustrojowa w naszym kraju, wprowadzono w życie nową ustawę o systemie oświaty, przywrócono naukę religii w szkołach, szkoły podstawowe zostały przejęte przez Gminy, powołano Radę Szkoły. W 1995 r. część uczniów rozpoczęła naukę, a część grona pedagogicznego rozpoczęła pracę w nowej Szkole Podstawowej nr 2 Dwujęzycznej w Oleśnie. W 1999 r. nowy ustrój szkolny wprowadził 6-letnią szkołę podstawową oraz 3 -letnie gimnazjum. 3 marca 1999 r. uchwałą Rady Miejskiej w Oleśnie powołano z dniem 1 września 1999r. Publiczne Gimnazjum nr 1 w Oleśnie oraz zlikwidowano PSP nr 1.

W 2002 r. rozbudowano budynek szkoły wzbogacony o przestronną salę gimnastyczną i nowy pion dydaktyczny. 16 maja 2003 r. uroczyście nadano Gimnazjum nr 1 imię T. Kościuszki i wręczono nowy sztandar szkoły.

Jedynka słynie z licznego grona laureatów konkursów przedmiotowych, z wielu aktywności, sportowej, artystycznej, z wymiany młodzieży z miast partnerskich Olesna, czy ostatnio z organizacji Rodzinnych Rajdów Rowerowych.

W wyniku kolejnej reformy szkolnej zlikwidowano gimnazja. Z dniem 1 września 2019 r. powołano Publiczną Szkołę Podstawową nr 1 im. Tadeusza Kościuszki. A w tym jubileuszowym roku nadano nowy sztandar tej szkole.

Jubileusz szkoły był okazją do wspomnień, refleksji i przywoływania historii, toteż na spotkaniu zaprezentowano wiele aspektów zacnej jubilatki począwszy od patrona szkoły, przez jej historię, ludzi, wspomnienia, gimnazjum, sukcesy, tych- którzy odeszli, aż do nowego Jutra.

Wielkie widowisko – wieczór poetycko-muzyczny można było nie tylko obejrzeć, ale przede wszystkim przeżyć. Atmosfera jak w profesjonalnym teatrze. Magiczna aura, półmrok, światełka generują klimat. Scenę wypełniała zjawiskowa dekoracja mieniąca się paletą bieli i granatu z symbolicznym zegarem upływającego czasu otulonym rojem śnieżnobiałych motyli. Przezroczysta biała kurtyna stała się swoistym tłem zmieniającym się w poszczególnych odsłonach spektaklu. Przesuwały się po niej jak w zaczarowanym kalejdoskopie obrazy, zdjęcia, filmy i napisy.

Perfekcyjnie skomponowany scenariusz, a także oświetlenie, nagłośnienie, rekwizyty, układy choreograficzne, a zwłaszcza genialna recytacja uczniów, przeniosły zebranych w krainę wspomnień nad mijającym czasem… Wyjątkowe widowisko to efekt pracy zespołu, efekt kunsztu, zdolności i wytrwałości autorów koncepcji, scenariusza, reżyserii i wykonawców spektaklu. Widowiskowa z wielkim rozmachem przygotowana impreza rozbrzmiewała tonami porywającej muzyki wykonywanej przez uczniów pod batutą muzyka Bogdana Mieszkalskiego.

Zaangażowanych w to przedsięwzięcie było wielu nauczycieli i pracowników szkoły: Aneta Paśmionka – autorka scenariusza i reżyserka, Sławomira Trzaskowska, Karolina Mendel-Chudzik oraz Wioletta Sukiennik przygotowały choreografię, Patrycja Adamczak oraz Robert Morawski byli odpowiedzialni za wokal, Beata Biniek, Katarzyna Sztuka-Rzepka, Aneta Maryniak, Barbara Urbańczyk -czuwały nad dekoracją, plakatami i zaproszeniami, Jolanta Kwiatoń przygotowała zdjęcia do prezentacji, Jarosław Leszczyński podjął się opieki nad sztandarem szkoły, Mirosław Dedyk fotografował imprezę, Andrzej Grzemba – przygotował prezentację i filmował występ, Andrzej Dandyk (rodzic) i Bartłomiej Panicz (absolwent) zajmowali się nagłośnieniem, Ewa Wystalska, Jan Srokosz odpowiadali za całość organizacji, Anna Chrzęstek podjęła się opieki nad szatnią.

Talent, pracowitość, kolegialność, dynamika, praca zespołowa, zaangażowanie uczniów, nauczycieli, rodziców, dyrekcji, pracowników obsługi, przyczyniły się do osiągnięcia sukcesu wielkiej jubileuszowej imprezy. Uczestnicy wydarzenia nie delektowali się tylko wrażeniami artystyczno-estetycznymi. W holu MDK czekał na nich ogromny tort jubileuszowy z motywem dekoracji upływającego czasu przygotowany przez panie kucharki ze szkoły.

Społeczność Jedynki pięknie uczciła jubileusz 120-lecia swojego istnienia spektakularnym przedstawieniem jednej z najstarszych oleskich szkół. Takiego występu może twórcom pozazdrościć niejeden teatr. Doceniła go promieniująca publiczność, nagradzając gromkimi brawami i aplauzem.

*- Informacja i zdjęcia: Oleskie Muzeum Regionalne.